สภาของเขา… ที่เราจ่าย
ผมไม่เคยเข้าไปในรัฐสภา
ไม่ใช่เพราะไม่อยากเข้า แต่เพราะมันไม่เคยรู้สึกว่าเป็น “ของผม”
รัฐสภาใหม่ที่ใช้เงินสร้างไปหลายหมื่นล้านบาท ดูใหญ่โต สวยงาม และเต็มไปด้วยคำอธิบายมากมายว่า “เพื่อประโยชน์ในการทำงานของสมาชิกรัฐสภา” ผมเข้าใจนะ—ว่าพื้นที่ทำงานควรจะดี ควรจะพร้อม แต่เมื่อใดก็ตามที่มีข่าว “งบปรับปรุงรัฐสภา” หรือข่าวล่าสุดอย่าง “อาคารจอดรถใหม่ 4,000 ล้านบาท” ผมก็อดถามไม่ได้ว่า…
แล้วเราหละ ได้อะไรจากเงินเหล่านี้บ้าง?
คำว่า “ปรับปรุง” หรือ “ต่อเติม” ฟังดูเหมือนเรื่องเทคนิค แต่กับประชาชน มันคือคำที่แฝงการตัดสินใจของรัฐว่า จะใช้ภาษีไปกับอะไร เพื่อใคร และใครกันแน่ที่ควรได้ความสะดวกสบายจากมัน
การสร้าง “อาคารจอดรถ” ที่มีมูลค่าสูงถึง 4,000 ล้านบาท เพื่อรองรับรถของสมาชิกผู้ทรงเกียรติ ฟังดูเป็นเรื่องจำเป็นในเชิงเทคนิค แต่ก็เป็นอีกครั้งที่รัฐเลือกจะลงทุนกับพื้นที่ที่ให้ความสะดวกแก่ผู้มีอำนาจ มากกว่าจะลงทุนกับชีวิตประจำวันของคนที่ส่งเขาไปอยู่ในนั้น
ในประเทศที่คนยังต้องนั่งรถสองแถวไปหาหมอ
ยังต้องกู้หนี้เพื่อค่ารักษา
ยังต้องลุ้นว่าลูกจะได้เรียนมหาวิทยาลัยหรือเปล่า
ผมก็แค่สงสัยว่า…ทำไมที่จอดรถต้องแพงกว่าค่าเทอมมหาวิทยาลัยรวมกันทั้งชีวิตของเด็กบางคน
เพราะท้ายที่สุดแล้ว งบประมาณที่ถูกใช้กับรัฐสภา—ไม่ว่าจะเป็นผ้าม่านราคาแพง พื้นไม้ ระบบเสียง หรือที่จอดรถหรู—ล้วนพูดสิ่งเดียวกันว่า...
รัฐสภานี้อาจไม่ได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อเราตั้งแต่แรก
ในยุคที่ประเทศกำลังมีปัญหาเศรษฐกิจ ความเหลื่อมล้ำ และระบบสาธารณสุขที่ยังรอการเยียวยา การใช้งบแบบนี้ไม่ได้แค่สะท้อนรสนิยม แต่มันสะท้อน “ลำดับความสำคัญ” ของผู้มีอำนาจ
ผมไม่เคยรังเกียจงานออกแบบ หรือพื้นที่ที่ดี—ตรงกันข้าม ผมเชื่อว่าสิ่งปลูกสร้างสามารถเล่าเรื่องประเทศได้ แต่เรื่องที่เล่าผ่านรัฐสภาใหม่กลับไม่เคยมี “ประชาชน” อยู่ในนั้นเลย
ในเยอรมนี อาคารไรชส์ทาคถูกออกแบบให้คนธรรมดาสามารถขึ้นไปมองลงมายังห้องประชุมได้ ผ่าน “โดมแก้ว” ที่โปร่งใส—ทั้งในเชิงรูปธรรมและสัญลักษณ์ ในอังกฤษ ทุกขั้นตอนของการปรับปรุงรัฐสภาต้องผ่านการอภิปราย เข้าถึงได้โดยสื่อมวลชน และประชาชนมีสิทธิเข้ามามีบทบาทตรวจสอบผ่านสภาคู่ขนาน
แต่ในไทย…
แม้รัฐสภาจะบอกว่า “เปิดให้ประชาชนเข้าได้” แต่ความเป็นจริงคือ ม่านกันเสียงยังอยู่
ทางเดินพิเศษยังมี ระบบรักษาความปลอดภัยยังปิดกั้น และทุกครั้งที่เราต้องลงทะเบียนซ้อนลงทะเบียน เพื่อแค่จะยืนอยู่ในมุมเล็ก ๆ ของอาคารที่เราเป็นคนจ่าย
ความรู้สึกที่ชัดเจนที่สุดคือ...
นี่ไม่ใช่ของเรา
ทุกครั้งที่มีข่าว “งบประมาณปรับปรุง” หรือ “โครงการใหม่ ๆ” ที่ใช้เงินมหาศาล รายละเอียดที่มาพร้อมภาษาทางเทคนิคดูเหมือนถูกออกแบบมาให้คนธรรมดาอย่างเราอ่านไม่เข้าใจ ตรวจสอบไม่ได้ และยิ่งห่างออกจากสิ่งที่เรียกว่า “รัฐสภาของประชาชน”
ในทฤษฎีประชาธิปไตย เราเรียนว่ารัฐต้อง “รับใช้ประชาชน”
แต่ในทางปฏิบัติ มันกลับดูเหมือนว่า “ประชาชนรับใช้รัฐ”—จ่ายเงินให้เขาอยู่ในตึกที่เรายังไม่เคยได้เข้าไปนั่ง
ห้องประชุมจะสวยแค่ไหนก็ไม่ได้ทำให้คำโกหกดูจริง
ฝ้าเพดานใหม่ก็ไม่ได้ปิดรอยร้าวของความสัมพันธ์ที่ยังไม่เคยถูกซ่อม
ที่จอดรถ 4,000 ล้านบาทก็ไม่ได้ลดระยะห่างระหว่างเขากับเราเลย
เราโตมากับคำว่า “รัฐสภาคือที่ของประชาชน”
แต่ทุกครั้งที่ได้ยินข่าวพวกนี้
คำถามเดิมก็วนกลับมาอีกว่า…
อาคารที่เขาสร้างขึ้นมา มันสร้างขึ้นเพื่อใคร?
